Welke informatie zoek je?
Ben je verloskundig zorgverlener en wil je informatie over de vaccinaties tegen kinkhoest en griep? Of ben je huisarts en wil je meer weten over het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen? Maak eerst een keuze:
Informatie voor verloskundig zorgverleners
In de regio Rotterdam-Rijnmond voert Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Rijnmond het Rijksvaccinatieprogramma uit. Vrouwen kunnen als zij 22 weken of langer zwanger zijn en in de regio Rotterdam-Rijnmond wonen of verblijven, de vaccinaties tegen kinkhoest en griep gratis bij ons halen. Dat kan tijdens een afspraak op één van onze CJG-locaties.
Vaccinatie tegen kinkhoest tijdens de zwangerschap (22 wekenprik)
Met de gratis prik tegen kinkhoest zijn moeder en kind direct beschermd tegen deze infectieziekte, tot de eerste maanden na de geboorte. Als bijkomend voordeel heeft het kind een prik minder nodig én kan het vaccinatieschema van het kind later starten. Alleen in uitzonderingssituaties is toch een extra DKTP-Hib-HebB-prik nodig.
De kinkhoestvaccinatie wordt ook wel 22 wekenprik genoemd, omdat deze al goed werkt bij 22 weken zwangerschap. Wacht daarom niet te lang om zwangeren naar ons door te verwijzen. Er zijn zelden medische redenen om de vaccinatie tegen kinkhoest niet te geven. Moeders met medische aandoeningen en hun kinderen profiteren vaak extra van deze vaccinatie. Redenen om de kinkhoestvaccinatie niet te geven, zijn praktischer van aard. Namelijk als vrouwen hier zijn voor een vakantie of kort bezoek óf als zij al (bewezen) een kinkhoestvaccinatie of -besmetting hebben gehad in het tweede of derde trimester van deze zwangerschap. Bekijk voor verdere indicaties en contra-indicaties de website van het RIVM.
Griepprik tijdens de zwangerschap
Tijdens het griepseizoen (van 15 oktober tot 1 maart) kunnen zwangeren die 22 weken of langer zwanger zijn ook een gratis griepprik halen bij ons. Hierdoor is de kans op griep voor moeder en kind veel kleiner, tot een paar maanden na de geboorte. Als er toch besmetting met griep is, is de kans veel kleiner dat moeder en kind hierdoor ernstig ziek worden. Als de 22 wekenprik tegen kinkhoest in het griepseizoen valt, kunnen we de vaccinaties tegelijk geven. Alleen zwangeren die elk jaar een uitnodiging voor de griepprik bij de huisarts krijgen, adviseren wij de griepprik ook nu apart te halen bij de huisarts. Dat mag wel al (ruim) voor 22 weken zwangerschap.
Stappen voor de verloskundig zorgverlener
Als verloskundig zorgverlener speel je een belangrijke rol in de communicatie over de vaccinaties tijdens de zwangerschap. Bijvoorbeeld via onze poster die je in de praktijk kunt ophangen. De landelijke richtlijn is om al vanaf 6 weken zwangerschap kort te vertellen over de mogelijkheden tot vaccineren. Zo landt de informatie die je tussen 14 en 22 weken van de zwangerschap geeft een stuk beter. We zetten de stappen voor je op een rij:
Tussen 6 en 14 weken
Introduceer kort de mogelijkheid tot extra bescherming tijdens de zwangerschap door vaccinaties tegen kinkhoest en griep.
Tussen 14 en 22 weken
- Licht de vaccinaties nu uitgebreid toe.
- Vertel de zwangere dat ze de prikken kan halen bij het CJG, vanaf 22 weken zwangerschap.
- Verwijs naar Mijn CJG Rijnmond om een afspraak te maken.
- Geef het informatiepakket mee, bestaande uit de folders:
Beide folders kun je hieronder downloaden of gratis bestellen via de bestelmodule van het RIVM en CJG Rijnmond (link hierboven).
Bij de vervolgcontrole
- Vraag of de zwangere inmiddels is gevaccineerd tegen kinkhoest en (als het tussen 15 oktober en 1 maart is) griep.
- Verwijs haar zo nodig opnieuw naar ons of draag haar warm aan ons over.
Deze materialen kun je gebruiken
Over de vaccinaties voor zwangeren is veel informatie beschikbaar, van ons en het RIVM. De informatie is online beschikbaar, maar ook in de vorm van bijvoorbeeld posters en flyers. Hieronder kun je alle beschikbare materialen inzien en bestellen.
Soms na 22 wekenprik tóch extra vaccinatie nodig
Het standaard RVP-vaccinatieschema is het 3-5-11-schema. Dat houdt in dat kinderen de prikken tegen DKTP-Hib-HebB en pneu krijgen als zij 3, 5 en 11 maanden oud zijn. Sommige kinderen hebben tussen 6 en 9 weken toch een extra DKTP-Hib-HebB-prik nodig. Meestal omdat er onvoldoende aanmaak of overdracht is van antistoffen door een van de onderstaande situaties. De jeugdarts bepaalt tijdens het eerste contactmoment of een extra prik nodig is.
Niet gevaccineerd
De moeder heeft in haar zwangerschap geen prik tegen kinkhoest gehad en maakte de ziekte niet door tijdens de laatste 2 trimesters.
Prik te vroeg
De moeder kreeg de prik tegen kinkhoest vóór 13 weken zwangerschap en maakte de ziekte niet door tijdens de laatste 2 trimesters.
Prik te laat
De moeder kreeg de prik tegen kinkhoest binnen 2 weken voor de bevalling. De ziekte had zij niet tijdens de laatste 2 trimesters van haar zwangerschap.
Drager HepB
Als de moeder drager is van HepB, loopt de baby risico op een besmetting met Hepatitis B. Daarom is hier snel een vaccinatie tegen nodig.
Gestoorde immuniteit
Tijdens de zwangerschap had moeder een gestoorde immuniteit, bijvoorbeeld door een ziekte zoals HIV of door medicatie (immuunsuppresiva).
Prematuur geboren
Als een kind vroeger dan 37 weken zwangerschap is geboren.
Wisselingstransfusie
Door een wisselingstransfusie verdwijnen de antistoffen uit het bloed, baby’s zijn daarom na de bevalling onvoldoende beschermd.
Kans ernstig verloop
Als een kind verhoogde kans heeft op een ernstig verloop van kinkhoest, bepaalt de kinderarts of de extra prik nodig is.
Alle vaccinaties
Tegen welke infectieziekten beschermt het Rijksvaccinatieprogramma, op welke leeftijden worden de vaccinaties gegeven, en wat zijn de bijwerkingen?
Klik op een vaccinatie voor meer informatie.
6 - 9 weken
Sommige baby's hebben een extra prik nodig als zij tussen de 6 en 9 weken oud zijn. De jeugdarts overlegt dit met jou.
3 maanden
Met 3 maanden krijgt je baby de eerste vaccinaties; de ziekten waartegen deze prikken beschermen zijn voor jonge kinderen gevaarlijk.
5 maanden
Met 5 maanden krijgt je baby een DKTP-Hib-HepB-prik en een prik tegen pneumokokkenziekte. Deze vaccinaties moeten meerdere malen worden herhaald om goed te beschermen.
11 maanden
Je kind krijgt de derde DKTP-Hib-HepB-prik. Ook is het tijd voor de laatste vaccinatie tegen pneumokokkenziekte. Zo bouwt je kind voor lange tijd bescherming op tegen de ziekten.
4 jaar
In de loop van de tijd neemt de bescherming van de eerdere 3 DKTP-prikken iets af. Daarom wordt de prik nu nog een keer herhaald.
10 jaar
Het humaan papillomavirus kan bij jongens en meisjes 6 soorten kanker veroorzaken. De HPV-vaccinatie beschermt je er, na 2 prikken, voor vele jaren tegen.
14 jaar
In het jaar waarin je 14 wordt krijg je een uitnodiging voor een prik tegen de meningokokkenziekte typen A, C, W en Y, omdat je op deze leeftijd de bacterie makkelijker dan anderen kan oplopen en verspreiden.